2014- 2015 is mijn veertigste onderwijsjaar. In een serie blogs wil ik hierbij stilstaan. Wat heb ik gedaan? Wat heb ik geleerd? Wat heb ik bedacht?
Nieuwe methodes
Eind jaren tachtig van de twintigste eeuw bestond aan het Economisch Lyceum Eindhoven de volgende situatie: de lessentabel van het eerste leerjaar omvatte zestien (16) vakken. Studenten hadden les van ruim tien verschillende docenten. De motivatie van de studenten was problematisch. De resultaten waren slecht en leken steeds minder te worden.
Wij, Ad Smits, John van de Kolk en ikzelf, vonden dat er structurele oorzaken zijn aan te wijzen ware. Het gebrek aan motivatie was niet alleen te wijten aan de studenten zelf. We wilden de motivatie bevorderen door verschillende leerstofonderdelen in onderlinge samenhang te presenteren. Voor studenten was de samenhang afwezig of niet zichtbaar. Daarom zochten we naar een manier om de leerstof te integreren en thematisch aan te bieden.
We deden onderzoek naar voor detaillisten relevante kennisgebieden op sociaal en juridisch terrein. Deze resultaten vertaalden we in modulen, het opkomende modewoord in onderwijsland. Het leerjaar werd in twee semesters verdeeld en elk semester in lesperioden van acht weken.
Door bij de didactische uitwerking videomateriaal, excursies, gastlessen en praktijkopdrachten te integreren streefden we naar een duidelijke relatie tot de praktijk; waar mogelijk tot de praktijk van de ondernemer. Verder wilden we dat de studenten in groepen gingen samenwerken.
We noemden onze nieuwe methode "Sociale Beroepsvorming" en de afzonderlijke vakgebieden Maatschappijleer, Filosofie en Recht, gingen hierin op.
We namen ons ook voor om de consquenties te nemen van onze werkwijze. De rol van de docent moest veranderen. Frontaal lesgeven speelde nog slechts een minimale rol. De nadruk kwam te liggen op het begeleiden van de groepen en haar leerprocessen. Het werkte in ieder geval taakverlichtend.
In de modulen volgden we ook de weg van de praktijk naar de theorie. Een volgorde die volgens ons beter aansloot bij het niveau van de mbo-student.
Deel 1 van Sociale Beroepsvorming kende 4 modulen: politieke structuren, economie en overheid, winkeldiefstal en de werknemer.
In het voorwoord van het boek dat verscheen bij uitgeverij Thieme wordt Peter van der Aa nog bedankt voor het geven van de gelegenheid om de lessencyclus te ontwikkelen.
Deel 2 kan ik helaas thuis niet meer vinden. Wel lees ik in deel 1: het niet realiseren van de eindtermen met betrekking tot 'ruimtelijke ordening' in deel 1 vereist enige toelichting. Uit eigen onderzoek is gebleken dat kennis van de ruimtelijke ordening voor aanstaande ondernemers belangrijk is. De auteurs hebben in verband hiermee een aparte module gewijd aan demografie en ruimtelijke ordening (module 7). Deze module vindt U in deel 2 van Sociale Beroepsvorming.
De jaren tachtig waren ook de jaren waarin ik soms vijfentwintig klassen per week had. In mijn docentenagenda had ik maar ruimte voor vierentwintig klassen.
Ik gaf lesje na lesje na lesje. Het eerste uur schreef ik het bord vol met aantekeningen en na uur acht veegde ik het bord weer schoon.
Sociale Beroepsvorming met praktische cases als uitgangspunt en een andere didactiek bracht rust. Studenten schreven hele werkstukken die ook nog eens uitgetypt dienden te worden. En na vier hoofdstukken was er steeds een schriftelijke toets. Nakijken en lesvoorbereiding dat deed je 's avonds, als de kinderen in bed lagen.
In dezelfde tijd heb ik ook meegewerkt aan een methode voor het economische deel van de opleiding, een methode "Maatschappelijke Vorming", samen met o.a. Hans Zwaga en Giel Pollemans. Ook hier ging het om het integreren van afzonderlijke leergebieden tot grotere gehelen. En ook deze methode was zo geschreven dat de studenten met zelfwerkzaamheid de stof konden doorwerken.
Op een ander platform werkte ik twee jaar lang mee aan een methode die vooral de winkeldiefstal, of althans het voorkomen daarvan, onder de loep nam.
Kortom, eind jaren tachtig, begin jaren negentig was het onderwijs danig in beweging en eigenlijk heeft het nooit meer stil gestaan.
En als ik bovenstaande tekst over motivatie lees denk ik: het probleem is van alle tijden. Vertel eens iets nieuws.
Muziektip voor dit blog, ik werd er vanmorgen mee wakker: Propaganda, A Secret Wish.
Nieuwe methodes
Eind jaren tachtig van de twintigste eeuw bestond aan het Economisch Lyceum Eindhoven de volgende situatie: de lessentabel van het eerste leerjaar omvatte zestien (16) vakken. Studenten hadden les van ruim tien verschillende docenten. De motivatie van de studenten was problematisch. De resultaten waren slecht en leken steeds minder te worden.
Wij, Ad Smits, John van de Kolk en ikzelf, vonden dat er structurele oorzaken zijn aan te wijzen ware. Het gebrek aan motivatie was niet alleen te wijten aan de studenten zelf. We wilden de motivatie bevorderen door verschillende leerstofonderdelen in onderlinge samenhang te presenteren. Voor studenten was de samenhang afwezig of niet zichtbaar. Daarom zochten we naar een manier om de leerstof te integreren en thematisch aan te bieden.
We deden onderzoek naar voor detaillisten relevante kennisgebieden op sociaal en juridisch terrein. Deze resultaten vertaalden we in modulen, het opkomende modewoord in onderwijsland. Het leerjaar werd in twee semesters verdeeld en elk semester in lesperioden van acht weken.
Door bij de didactische uitwerking videomateriaal, excursies, gastlessen en praktijkopdrachten te integreren streefden we naar een duidelijke relatie tot de praktijk; waar mogelijk tot de praktijk van de ondernemer. Verder wilden we dat de studenten in groepen gingen samenwerken.
We noemden onze nieuwe methode "Sociale Beroepsvorming" en de afzonderlijke vakgebieden Maatschappijleer, Filosofie en Recht, gingen hierin op.
We namen ons ook voor om de consquenties te nemen van onze werkwijze. De rol van de docent moest veranderen. Frontaal lesgeven speelde nog slechts een minimale rol. De nadruk kwam te liggen op het begeleiden van de groepen en haar leerprocessen. Het werkte in ieder geval taakverlichtend.
In de modulen volgden we ook de weg van de praktijk naar de theorie. Een volgorde die volgens ons beter aansloot bij het niveau van de mbo-student.
Deel 1 van Sociale Beroepsvorming kende 4 modulen: politieke structuren, economie en overheid, winkeldiefstal en de werknemer.
In het voorwoord van het boek dat verscheen bij uitgeverij Thieme wordt Peter van der Aa nog bedankt voor het geven van de gelegenheid om de lessencyclus te ontwikkelen.
Deel 2 kan ik helaas thuis niet meer vinden. Wel lees ik in deel 1: het niet realiseren van de eindtermen met betrekking tot 'ruimtelijke ordening' in deel 1 vereist enige toelichting. Uit eigen onderzoek is gebleken dat kennis van de ruimtelijke ordening voor aanstaande ondernemers belangrijk is. De auteurs hebben in verband hiermee een aparte module gewijd aan demografie en ruimtelijke ordening (module 7). Deze module vindt U in deel 2 van Sociale Beroepsvorming.
De jaren tachtig waren ook de jaren waarin ik soms vijfentwintig klassen per week had. In mijn docentenagenda had ik maar ruimte voor vierentwintig klassen.
Ik gaf lesje na lesje na lesje. Het eerste uur schreef ik het bord vol met aantekeningen en na uur acht veegde ik het bord weer schoon.
Sociale Beroepsvorming met praktische cases als uitgangspunt en een andere didactiek bracht rust. Studenten schreven hele werkstukken die ook nog eens uitgetypt dienden te worden. En na vier hoofdstukken was er steeds een schriftelijke toets. Nakijken en lesvoorbereiding dat deed je 's avonds, als de kinderen in bed lagen.
In dezelfde tijd heb ik ook meegewerkt aan een methode voor het economische deel van de opleiding, een methode "Maatschappelijke Vorming", samen met o.a. Hans Zwaga en Giel Pollemans. Ook hier ging het om het integreren van afzonderlijke leergebieden tot grotere gehelen. En ook deze methode was zo geschreven dat de studenten met zelfwerkzaamheid de stof konden doorwerken.
Op een ander platform werkte ik twee jaar lang mee aan een methode die vooral de winkeldiefstal, of althans het voorkomen daarvan, onder de loep nam.
Kortom, eind jaren tachtig, begin jaren negentig was het onderwijs danig in beweging en eigenlijk heeft het nooit meer stil gestaan.
En als ik bovenstaande tekst over motivatie lees denk ik: het probleem is van alle tijden. Vertel eens iets nieuws.
Muziektip voor dit blog, ik werd er vanmorgen mee wakker: Propaganda, A Secret Wish.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten